Amerika bu filmi daha önce de gördü: Pazartesi günü ithal çelik ve alüminyuma sert gümrük vergileri getiren ABD Başkanı Donald Trump, bunu 2018'de bir kez daha yapmıştı. Dolayısıyla yerli sanayiler bu hikayenin nasıl biteceği konusunda net bir fikre sahip.
Kamyon, beyaz eşya ve inşaat ekipmanı üreticileri, çelik ve alüminyum üreticilerini eskisinden daha yoğun tutarak ABD'de metal girdi kaynakları bulmak için çabalıyor. Yurt içinde üretilmeyen belirli alaşımlara ihtiyaç duyan şirketler daha fazla ödeme yapmak zorunda kalıyor. Bu durumda fiyatlar yükselirken nihai ürünler daha pahalı hale gelme eğiliminde.
İstisnası olur mu
Ancak yol boyunca olay örgüsünde değişiklikler olabilir. Peki Trump bazı ülkelerle anlaşma yaparak yeni vergiler olmadan büyük sevkiyatlara izin verecek mi? Zor durumda olduklarını kanıtlamaları halinde şirketlere erteleme sağlayacak bir süreç başlatacak mı? (Pazartesi günü bir Beyaz Saray yetkilisi herhangi bir istisna olmayacağını söyledi).
Tüm bunlar sonucu etkileyebilir, bu nedenle çelik kullanıcıları metal tarifeleri 12 Mart'ta yürürlüğe girmeden önce dikkatli hareket ediyor. Indiana Üreticiler Birliği'nin yönetim kurulu başkanı olan Angela Holt, işletmeler üzerindeki potansiyel etkilerin “karmaşık” olduğunu söyledi.
Holt, “Durumlarına bağlı olarak sadece maliyeti değil, bulunabilirliği de etkileyebilir” dedi ve sözlerine şöyle devam etti:
“Sektörler arasında bile oldukça çeşitlilik gösteriyor. Bence bu, malzemelerini nereden temin ettiklerine ve rekabetin neye benzediğine göre değişecek”
Geçmişten alınan dersler
Amerikan çelik ve alüminyum endüstrileri 1970'lerdeki en parlak dönemlerine kıyasla çok daha zayıf olsa da, Uluslararası Ticaret İdaresi'ne (ITA) göre ABD'li şirketler kullandıkları çeliğin yalnızca %26'sını ithal ediyor ve bu oran giderek düşüyor.
Aynı zamanda, yabancı tedarikçilere alternatif arayan son kullanıcıların seçenekleri olabilir. ABD'li demir çelik üreticileri kapasitelerinin sadece %70'i ile çalışıyor. İlk Trump yönetimi %80'e ulaşmayı hedeflemiş ve bunu kısa bir süre için başarmıştı. Ancak düşük fiyatlı Çin ihracatı son yıllarda yerli üreticilere zarar vererek daha eski, daha az verimli fabrikaları kapanmaya zorladı ve diğerlerini idare edebileceklerinden daha az siparişle baş başa bıraktı.
Ayrıca, ana metal tarifelerinin tüketicilere tamamen yansıtılmadığı görülüyor. Columbia Üniversitesi, Princeton Üniversitesi ve New York Fed Bankası ekonomistleri tarafından 2020 yılında yapılan bir çalışmaya göre, yabancı ihracatçılar ABD pazarına erişimlerini sürdürmek için fiyatlarını düşürerek 2018 çelik tarifelerinin yaklaşık yarısını absorbe etti.
Fiyatlara ne olacak?
Yine de bu, fiyatların artmayacağı anlamına gelmiyor. ABD Uluslararası Ticaret Komisyonu, 2023 yılında bu tarifelerin çelik ve alüminyum fiyatlarını ortalama %2,4 ve %1,6 oranında artırdığını tespit etti. Belki de buna bağlı olarak, Nucor, Steel Dynamics ve Cleveland-Cliffs gibi ABD'li metal işleyicilerinin hisse senetleri Trump'ın gümrük vergisi duyurusu beklentisiyle Pazartesi günü yükseldi.
Yeni gümrük vergilerinden en çok hangi sektörlerin etkilenebileceğine dair bir fikir edinmek için, çelik ve alüminyumun üretimleri için ne kadar önemli olduğuna bakmak faydalı olabilir.
Uluslararası Ticaret Komisyonu, 2018 Trump tarifelerinin etkisine ilişkin raporunun bir parçası olarak, sektörleri iki metale olan bağımlılıklarına göre sıraladı. En fazla çelik kullanan iş kolu %58 ile motorlu taşıt metal damgalama olurken, otomobil üretiminin diğer bileşenleri de oldukça fazla çelik kullanıyor.
Otomobil üreticilerinin kullandığı çeliğin büyük bir kısmı Amerika Birleşik Devletleri'nde üretilse de, bu şirketler ve tedarikçileri sadece denizaşırı üreticilerden temin edilebilen özel alaşımlara da bağımlı. Bu durumdan, 2023 yılında gümrük vergilerinden muaf tutulmak için dilekçe veren Tesla da dahil olmak üzere neredeyse tüm otomobil üreticileri etkilenecek. Tesla yetkililere, paslanmaz çelik gövdeye sahip Cybertruck için sadece yurtdışından temin edilebilen çeliğe ihtiyaç duyduğunu söyledi. Ki Tesla'nın hisse fiyatı Pazartesi günü %3 düştü.
Birçok otomobil üreticisi, Çinli otomobil üreticilerinin artan rekabeti ve elektrikli model geliştirmenin maliyeti karşısında zaten kârlı kalmakta zorlanıyor. Şirketlerin mali durumlarını değerlendiren Fitch Ratings, Meksika ve Kanada'dan gelen mallara uygulanan gümrük vergilerinin bazı üreticilerin - özellikle Nissan ve Stellantis'in - kredi itibarına zarar verebileceğini söyledi.
