Futbol amatör olabilir, ama insan fizyolojisi amatör değildir.Kasın, tendonun, sinir sisteminin, sakatlık riskinin amatörü,profesyoneli yoktur.Bilim herkes için aynı çalışır.
Kıbrıs’ta şu anda yaşadığımız temel problem Temel Eğitim Yoksunluğu yanında,fiziksel ve bilimsel yük yönetiminin bilinmemesidir.
2) SORUN: Antrenman Yanlışları Sistemik Hâle Gelmiş Durumda
Bugün birçok takımda:
· Yeterli Ölçme–değerlendirme yapılmadan yük veriliyor.
· “Ne kadar çok koşarsak o kadar iyi olur” zannediliyor.
· Kuvvet-Dayanıklılık-Devamlılık-Toparlanma süreçleri yetersiz.
· Bireyselleşmiş planlama yok.
· Sprint eğitimi yok,biyomekanik eğitim yok,hızlanma (acc) yok,decel. yok.
· GPS varsa bile doğru okunmuyor.
· Antrenman şiddeti bilinmeden,bireyselleştirilmeden antrenman planı yapılıyor.
· Yetersiz hazırlık,Kamplar, yanlış zonlar, aşırı veya yetersiz volüm veriliyor.
Bu hataların tamamı bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor.
3) YANLIŞ ALGILAR: Suçlu Hep Aynı : Hakemler, Zeminler, Futbolcular
Sistemde bir sorun yaşandığında hemen:
· Hakem suçlanıyor,
· Zemin suçlanıyor,
· Futbolcu kendine bakmamakla suçlanıyor.
Ama bilim çok açık söylüyor:
· Oyuncunun hamstringini hakem sakatlamaz.
· Tempo kaybının sebebi zemin değildir.
· Futbolcu kendine baksa bile yanlış yük verilirse performans düşer.
Gerçek problem bunlar değil.
4)Sorunun Ana Kaynağı Yetersiz Bilgi
Bugün dünyada futbol bilimi 4 temel başlıkta ilerliyor:
A) Yük Yönetimi (Load Management)
· ACWR
· Monotoni
· Strain
· “Yük–adaptasyon dengesi”
Bu modeller uygulanmazsa sakatlık oranı 3–5 kat artıyor.
B) Hızlanma–Sprint–Metabolik Güç (MP)
· Modern futbolda 1 maçta 25–40 sprint gerekir
· Kıbrıs’ta çoğu takımda sprint sayısı 0–5
· Sprint yoksa tempo, direnç ve teknik kalite düşer
C) Nöromüsküler Hazırlık
· Glute aktivasyonu
· Reaksiyon çalışmaları
· Neural Fatigue takibi
Bunlar yapılmazsa kas zamanlaması bozulur.
D) GPS ve Veri Analizi
Veri yoksa yönetim yoktur.
Ölçülmeyen yük planlanamaz.
5) BİLGİ EKSİKLİĞİNİN PRATİK SONUÇLARI
Kıbrıs’taki en önemli problemler:
· Sakatlık salgınları
· Hamstring, adduktor, gastrocnemius yırtıkları
· Oyuncuların maçın ikinci yarısında fiziksel olarak çökmesi
· Tempo düşüşü
· Karar verme hızının yavaşlaması
· Birçok takımın 60. dakikadan sonra oyundan düşmesi
Bunların hepsinin sebebi aynıdır:1.Yanlış yük.2.Yetersiz bilgi.
1.Hakem değil.2.Zemin değil.3.Oyuncu değil.
6) ÇÖZÜM: Futbolu Bilimle Yeniden Yapılandırmak
Bugün Kıbrıs’ta gerçek gelişim için üç adım yeterlidir:
1) Antrenman Bilimi Eğitimi
Her teknik direktör, her yardımcı antrenör, her kondisyoner;
yük yönetimini, sprint–MP–HSD ilişkisini bilmelidir.
2) Ölçme–Değerlendirme Sistemi
Basit GPS verileri bile doğru kullanıldığında sakatlıkları %40 azaltır.
3) Doğru Planlama
7) Son söz:Kıbrıs Türk Futbolunun Gerçek Sorunu
“Bugün Kıbrıs Türk futbolunun problemi para değil, profesyonellik değil, hakem değil, zemin değil.Sorun tamamen bilgi sorunudur.
Bilgi eksik olduğu için yük yanlış, planlama yanlış dolayısıyla:Sakatlık doğru çıkıyor,ve diyorum ki:
1) Futbolcuların kapasitesini eleştiremezsiniz;Eğer o oyuncuya doğru yük ve doğru eğitim verilmemişse,hiçbir futbolcu başarısız değildir.
2) Sistem yanlış yönetiliyorsa oyuncu doğru performans veremez.
Biz bilimden korkarak,bilime düşmanlaşarak değil,bu zemini bilime çevirirsek,(ki bu potansiyel olanaklara sahip olduğumuza inanıyorum) sadece bu müdahale bile,Kıbrıs’ta futbolu 2 yıl içinde büyük oranda değiştirebilir.
Salahi Türel Uçkan
UEFA Pro Teknik Direktör
