Koyun kemiklerinin DNA analizlerinin yapıldığı araştırma, koyunların evcilleştirilme süreciyle ilgili bilinmeyenlere ışık tuttu.

6 ARKEOLOJİK KAZI ALANINDAKİ KOYUN KEMİKLERİ ANALİZ EDİLDİ Çalışmanın sorumlu yazarı Hacettepe Üniversitesi Antropoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Füsun Özer, 6 arkeolojik kazı alanında bulunan koyun kemiklerini analiz ettiklerini aktardı. Toplam 180 bireyin DNA analizlerini yaptıklarını anlatan Özer, bunların dördünden antik genom verileri üretilebildiklerini, çalışmada, ayrıca 91 koyunda anne soyuna ait mitokondri DNA'sını çalıştıklarını belirtti. Antik koyun kemiklerinde DNA'nın çok az korunduğunu gördüklerini, bunun sebebinin de muhtemelen koyunların pişirilmesi olduğunu belirten Özer, elde ettikleri genom ve mitokondri DNA'sı verilerini modern koyunlarla ve neolitik Orta Asya koyunlarının DNA verisiyle karşılaştırdıklarını söyledi. ASYALI KOYUNLAR İLE AVRUPALI KOYUNLAR ARASINDA NET GENETİK FARKLAR 9 BİN YIL ÖNCE BAŞLAMIŞ Çalışmanın ilk yazarlarından ODTÜ'de doktora sonrası araştırmacı Eren Yüncü ise "Modern koyun ırklarında Asyalı koyunlarla Avrupalı koyunlar arasında net genetik farklar olduğunu biliyorduk. Analizimiz sırasında bu farkların en az 9 bin yıl önce başladığını görmek bizim için şaşırtıcıydı." diye konuştu. Yüncü, "DNA sonuçlarına göre, günümüz Avrupa koyunları, neolitik dönemde Orta ve Batı Anadolu'da yaşamış evcil koyunlarla yakın akrabalar. Ama günümüz Asyalı koyunları daha farklı. Belki de günümüz Asya koyunlarının ataları, Anadolu'dan doğuda başka bir bölgede evrilmiş olabilir. Bu bölge örneğin İran olabilir." ifadelerini kullandı. "KOYUN BİRDEN FAZLA MERKEZDE EVCİLLEŞTİRİLMİŞ OLABİLİR" ODTÜ Antik DNA laboratuvarının kurucusu ve çalışmanın liderlerinden emekli öğretim üyesi İnci Togan da neolitik dönemde iki bölgede evcilleşmenin olası olduğunu söyledi. Togan, daha önce keçilerle yapılan antik DNA çalışmalarının da "Bereketli Hilal"in batı ve doğusunda keçilerin birden fazla defa evcilleştirildiğini gösterdiğini anlattı. Alternatif senaryoların da mümkün olduğunu belirten Togan, "Tek bir evcilleştirme sonrası batı ve doğuda koyunların çok hızlı farklılaşması ya da doğuda yabani koyunların evcil koyunlara karışması gibi senaryolar da halen mümkün." değerlendirmesinde bulundu. Çalışmanın yazarlarından ODTÜ Öğretim Üyesi Mehmet Somel de koyunun evcilleşme sonrasındaki tarihinin de karışık olduğunu vurguladı. Somel, "Antik DNA sonuçlarına göre, koyunlar evcilleştikten sonra Avrupa'da ve özellikle de Anadolu'da çok değişime uğradı. Yünü veya yağı için seçilmiş ırkların yayılmasının bu değişimde rolü olabilir." dedi.